Inhoud van potgrond

Wortels gebruiken zuurstof voor de groei van het wortelstelsel en voor een actieve opname van water en voeding. Voor snelgroeiende gewassen is een ruime luchtvoorziening van doorslaggevende betekenis voor een goed eindresultaat. Zuurstofgebrek aan het begin van de teelt leidt tot onvoldoende wortelontwikkeling, waardoor ieder groeiproces wordt geremd.

Om zuurstofgebrek in het wortelmilieu te voorkomen, zal de zuurstof met de lucht in de kweekruimte moeten worden uitgewisseld. Dit gebeurt met name door diffusie. De structuur van de te bereiden potgrond zal in de eerste plaats afhangen van de kwaliteit van de grondstoffen. Voor goede potgrond moet u uitgaan van maagdelijk veen met stabiele structurele eigenschappen.

Gestoken of geschaafd veen?

Er bestaan twee manieren voor het ontginnen van verschillende soorten veen. De eerste manier is door de bovenste laag van het veen te schaven (goedkoop maar minder goed). Het belangrijkste nadeel is dat het hierbij niet mogelijk is de structuur te bepalen. Een zeer fijne structuur gaat ten koste van de lucht-/ waterverhouding in het medium. Hierdoor klinkt de aarde namelijk sneller in.

De tweede manier van ontginnen is het steken van veen. De turf die vroeger gebruikt werd voor het koken en warm stoken van een huis werd ook op deze manier verkregen. In tegenstelling tot geschaafd veen is dit een vrij kostbare manier. Als het veen is gestoken in blokken moet het namelijk met de hand worden gedraaid om te drogen. Het voordeel van deze manier is dat de fractie (grofheid) door de opdrachtgever zelf kan worden bepaald.

Hoe grover het veen, des te beter is de lucht-/waterhuishouding in het medium. Dit zorgt bovendien voor een beter wortelontwikkeling, een gezondere plant en het minder snel inklinken van de aarde.

Hoog- & laagveen

Eén van de hoofdbestanddelen van potgrond is veen. Veen ontstaat in gebieden waar door klimatologische omstandigheden afgestorven plantenresten langzamer afbreken dan dat er nieuw plantmateriaal wordt gevormd. Hierdoor wordt langzaam maar zeker een laag organische stof opgebouwd die tot enkele meters diepte kan reiken.

Er kunnen twee soorten veen worden onderscheiden, namelijk laag- en hoogveen. Laagveen is gevormd in een voedsel- en waterrijk gebied en vormt zich onder invloed van grondwater. Hoogveen is juist gevormd in voedselarme gebieden en vormt zich onder invloed van regenwater. Laagveen heeft een hogere verteringsgraad en kan hoge doseringen slib, zand en schadelijke zouten bevatten. Hierdoor is het niet geschikt voor potgrond. Hoogveen bestaat voornamelijk uit sphagnum (veenmos). Veenmos is een klein plantje dat onderaan afsterft en van boven doorgroeit op de eigen afgestorven resten. Er kunnen eventueel ook resten van andere planten voorkomen in hoogveen (bijvoorbeeld wollegras).

Veenmos

Veenmos is zeer geschikt als groeisubstraat omdat het natuurlijk, licht, schoon en gemakkelijk hanteerbaar is. Het heeft een lage voedingswaarde en de pH-waarde varieert van 3,5 tot 4,5. Het is zeer goed in staat water vast te houden (tot 20 maal het eigen gewicht). Het hoogveenprofiel in het vlakke hoogveengebied in het noordwesten van Duitsland bevat verschillende lagen, die gedurende verschillende periodes zijn gevormd.